p. 92 [93]                          DE BEATA MARIA VIRGINE
                          MATRE DEI ET MATRE HOMINUM *

                   1. [De arcta necessitudine inter Christum et Mariam iuxta
            Dei beneplacitum]. Immensae bonitatis Creator omnium sapien-
            tissimus Deus, qui omnimoda fruebatur libertate in determi-
            nanda via ac ratione qua generis humani liberatio a se perage-
5           retur, ab aeterno uno eodemque decreto cum divinae Sapientiae
            incarnatione beatissimam Virginem praestituit,l ex qua Verbum
            caro factum, in plenitudine temporis (cf. Gal. 4, 4) nasceretur.
            Cum autem Sacrae Litterae, sive diserte sive implicite, Mariam
            cum Iesu arctissimo et indissolubili vinculo coniunctam inde a
10          praeannuntiatione prophetica (cf. Gen. 3, 15; Is. 7, 14; Mt.
            1, 23) ac virginali conceptione (cf. Mt. 1, 18-25 et Lc. 1, 26-38),
            veluti ante oculos proponant, plane congruit ut Ecclesia quae
            a Spiritu Sancto assistitur et ad ea plene percipienda clareque
            intelligenda, quae in sacris Fontibus obscure et veluti implicite
15          latent, secure ducitur (cf. Io. 14, 26) atque ab errore praeser-
            vatur (cf. Mt. 16, 18; 28, 18-20; Io. 14, 16; 15, 20), dum
            divini Redemptoris mysteria illustrat, mysterium quoque Dei
            Matris clariorem in lucem proferat.
                   Haec autem alma Parens, quae «cooperata est caritate ut
20          fideles in Ecclesia nascerentur»,2 non modo «supereminens»3
            prorsusque singulare membrum Ecclesiae est, verum etiam eius-
            dem exemplar,4 immo et Mater5 dicitur.
                   Quapropter S. Synodus, postquam de Corpore Christi My-
            stico locuta est, superioribus documentis inhaerens Magisterii
25          vivi Ecclesiae, unici authentici interpretis depositi revelati, oppor-
            tunum censet summatim breviterque illustrare, tum locum quem
            Dei hominumque Mater in Ecclesia occupat, tum privilegia qui-
            bus Filius Matrem suam exornavit, tum nostra erga tam subli-
            mem creaturam officia, ut scientia ac pietas marialis plane recte-
30          que florescant et praeiudicatae opiniones hac in re arceantur.

                   2. [De munere beatissimae Virginis Mariae in oeconomia
            nostrae salutis]. Cum igitur aeterni Patris Verbum hominis na-
            turam ex muliere sumere voluerit ut, quemadmodum per femi-
            nam mors, ita et vita nobis per feminam oriretur, et sic liberatio
p. 93 [94]    ope utriusque sexus haberetur,6 non id ante perfecit quam desi-
            gnatae matris, ex praevisis meritis Christi sublimiore modo re-
            demptae,7 libera acceptatio accessiset (cf. Lc. 1, 38),8 ut Filius
            Dei incarnatione eius quoque Filius ac novus Adam Salvatorque
5           mundi fieret. Quo consensu, Maria, fìlia Adae, facta est non
            tantummodo mater Iesu, unici divini Mediatoris ac Redempto-
            ris, verum etiam cum eo et sub eo operam suam consociavit in
            humani generis redemptione peragenda.9 Huiusmodi autem Dei
            Genitricis salutaris consensus, unde et eius consortium in redem-
10          ptionis opere perficiendo, a tempore virginalis conceptionis Iesu
            Christi usque ad eius mortem perseveravit,10 maxime vero tunc
            enituit, cum iuxta crucem, non sine divino consilio, stetit (cf. Io.
            19, 25); vehementer cum Unigenito suo condoluit; eum ut pre-
            tium redemptionis nostrae, cum Ipso et per Ipsum magno ani-
15          mo obtulit;11 cumque demum ab eodem Christo Iesu in cruce
            moriente mater hominibus data est (cf. Io. 19, 26-27).12 Quo-
            niam vero humanae redemptionis sacramentum non ante per-
            fectum erit, quam promissus a Christo Spiritus Sanctus, in die
            Pentecostes, advenerit, Mariam una cum Apostolis in oratione
20          in Caenaculo contemplamur perseverantem (cf. Act. 1, 14), suis
            quoque precibus effusionem Spiritus implorantem.13
                   Cum itaque beatissima Virgo ab aeterno praedestinata ut
            esset Dei hominumque mater, divina Providentia sic disponente
            hisce in terris Christi passibilis fuerit generosa socia in gratia
25          pro hominibus acquirenda, caelestium quoque gratiarum admi-
            nistra et dispensatrix iure meritoque salutatur.
                   Hinc sequitur Mariam, quae in corpore Christi mystico con-
            dendo partem habuit, quaeque assumpta in caelum ac Regina
            a Domino constituta, erga omnes maternum gerit animum, super
30          omnes post Filium suum obtinere quemdam primatum,14 ac
            proinde non, uti quidam aiunt, «in peripheria»,15 sed in ipsomet
            «centro» Ecclesiae sub Christo collocari.

                   3. [De titulis quibus consociatio Beatae Virginis Mariae
            cum Christo in oeconomia nostrae salutis exprimi solet]. Quo-
35          niam in cooperatione Matris Dei cum Christo, novae veluti Hevae
            cum novo Adamo, in humanae redemptionis peragendo opere,
            multiplices variique tituli, quibus Magisterium Ecclesiae, vene-
            randa Traditio fideliumque pius sensus Beatissimam Virginem
            salutare consueverunt,16 tamquam solido fundamento, radice ac
40          principio nituntur, nefas est dicere, eosdem titulos, in sensu
p. 94 [95]    Ecclesiae intellectos, vacuos inanesque esse, immo Sacris Litte-
            ris adversari. Ita non immerito ab Ecclesia beatissima Virgo gra-
            tiarum Mediatrix nuncupatur.17 Quod si hisce in terris S. Paulus
            Apostolus sine intermissione in orationibus memor erat fide-
5           lium,18 et instanter subsidium precum eorum pro se poscebat,19
            multo magis expedit iuvatque ut nosmetipsos commendemus pre-
            cibus seu intercessioni eiusdem beatissimae Virginis Mariae. Ipsa
            enim, strictius intimiusque quam alia quaelibet pura creatura,
            immo modo unice sibi proprio, Deo et Christo, Filio Dei et
10          Filio suo, copulatur; vehementius item quam quae maxime ex
            puris creaturis Deum diligit ab Eoque vicissim diligitur; ut
            mater Salvatoris (cf. Lc. 1, 31), gladio transfixa anima (cf. Lc.
            2, 35), sub cruce in Filio suo pro omnium salute moriente ex-
            perta est amorem Dei in amore hominum quodammodo summum
15          fastigium attingere (cf. Io. 19, 25-27). Tot igitur tantisque titu-
            lis fulta, suo amore continuo apud Deum et Christum pro nobis
            intercedit, et quia eius intercessio totam suam vim et efficaciam
            haurit ex sacrificio cruento Filii sui benedicti, haec eius media-
            tio minime efficit ut unus Mediator Dei et hominum desinat esse
20          homo Christus Iesus (cf. 1 Tim. 2, 5), sicut ex eius bonitate non
            sequitur, ut solus bonus desinat esse fons bonorum omnium,
            ipse Deus (cf. Mt. 19, 17, coll. Rom. 2, 4).
                   Licet enim inter subordinatos mediatores, quibus Sapientis-
            simus Deus in oeconomia nostrae salutis uti voluit, nemo unus
25          cogitari possit, qui reconciliandis Deo hominibus parem atque
            Dei Genitrix operam vel umquam contulerit, vel aliquando sit
            collaturus, tamen semper verum est Ipsam quoque in sua prae-
            destinatione et sanctitate item atque in omnibus donis, a Christo
            dependere Eique omnino subesse.20
30                Cum itaque haec humilis «Ancilla Domini», cui fecit «ma-
            gna qui potens est» (cf. Lc. 1, 49), omnium gratiatum Media-
            trix nuncupatur eo quod sociata fuit Christo in illis acquirendis,
            cumque advocata nostra et misericordiae mater ab Ecclesia
            invocatur, quoniam etiam nunc Christi gloriosi in caelis socia
35          manens, pro omnibus per Christum intercedit, ita ut in omnibus
            gratiis hominibus conferendis adsit materna caritas B. Virginis,21
            nullo modo mediatio unici nostri Mediatoris, iuxta absolutam
            significationem verborum Apostoli (1 Tim. 2, 5): «Unus enim
            Deus, unus et mediator Dei et hominum, homo Christus Iesus»,
40          obscuratur vel minuitur;22 immo haec Christi mediatio extolli-
            tur et honoratur. Maria enim in Christo est mediatrix, eiusque
p. 95 [96]    mediatio non ex aliqua necessitate, sed ex beneplacito divino et
            superabundantia ac virtute meritorum Iesu provenit, mediatione
            Christi innititur, ab illa omnino dependet ex eademque totam
            vim obtinet.
5                  Quapropter Sacra Synodus theologos verbique divini prae-
            cones enixe hortatur ut sedulo adnitantur, studium imprimis Sa-
            crae Scripturae et SS. Patrum ad sensum Magisterii Ecclesiae
            excolentes, in vera luce ponere munera et officia B. Virginis cum
            aliis dogmatibus connexa, potissimum vero quae spectent ad Chri-
10          stum, qui est centrum totius veritatis, sanctitatis et pietatis.
            Quo in labore semper servetur, ut dicitur, «analogia», seu dis-
            similis similitudo, quoties nomen aliquod aut officium simul de
            Christo et Virgine Maria praedicantur: etenim nullo modo Mater Dei             aequiparanda est Christo.

15                 4. [De singularibus privilegiis Dei hominumque Matris].
            Maria Virgo a Deo, qui ineffabili eam prosecutus est amore,
            singularibus omnino privilegiis ornata est: mirabilis quippe fuit
            in suo ortu, ob immaculatam conceptionem;23 mirabilis in sua
            vita, cum expers omnis culpae personalis,24 insimul mater sem-
20          perque, mente et corpore, virgo exstiterit;25 mirabilis denique
            in suo exitu, quia etsi secundum antiquam et venerabilem tra-
            ditionem mortem subiit temporalem,26 quo plenius Filio suo assi-
            milaretur,27 nexibus tamen mortis cum deprimi minime potuis-
            set, corpore et anima gloriose in caelum assumpta est.28
25                 Quae singularia privilegia aliaque dona gratiae a Christo
            Redemptore profluentia ita in eius honorem redundant ut ne-
            queamus Matris excelsa dona contemplari quin ipsius Filii divi-
            nitatem, bonitatem, amorem, omnipotentiam miremur atque ce-
            lebremus.29 Siquidem iniuria matris afficit filium, ita et gloria
30          matris in filium redundat: proinde, cum Maria singularem affi-
            nitatem habuerit cum Filio suo, decuit ut ex praevisis meritis
            perfectissimi Redemptoris, auctoris omnis sanctitatis, — qui in
            hunc mundum venit ut peccatum destrueret, — in primo instanti
            conceptionis ab omni labe peccati originalis praeservaretur im-
35          munis, gratiisque ac donis longe ante omnes angelicos spiritus
            cunctosque sanctos ornaretur ut revera Mater Dei, filia Patris,
            sacrarium Spiritus Sancti, omnibus creaturis dignitate praecel-
            leret.30 Omnino quoque oportebat, ut Filius, qui peculiari dilec-
            tionis affectu Matrem prosequebatur — quique voluit corpora-
40          lem integritatem Matris in ipsomet partu incorruptam atque illi-
p. 96 [97]    batam manere,31 ita ut «virginitatis gloria permanente lumen
            aeternum mundo» effunderet32 — illud sacratissimum virgineum             corpus, augustum divini Verbi tabernaculum, templum
            Dei, totum sanctum, totum castum, in cinerem resolvi non pa-
5           teretur.33

                   5. [De cultu erga beatissimam Virginem Mariam]. Quo-
            niam igitur beatissimae Virgini singularis competit excellentia,34
            ita ut et ab Archangelo nuntio Dei «gratia plena» (Lc. 1, 28),
            et ab Elisabeth, Spiritu Sancto repleta, benedicta inter mulieres
10          (cf. Lc. 1, 42) salutari meruerit, nihil mirum si, quemadmodum
            ipsamet de seipsa prophetavit «beatam me dicent omnes gene-
            rationes» (Lc. 1, 48), cunctis a gentibus et ab universis ritibus,
            suffragiis saeculorum decursu continuo crescentibus,35 omni qui-
            dem cum laude «beata» praedicatur, colitur, amatur, invocatur,
15          eademque in exemplum ad imitandum proponitur.36 Tantum
            vero abest ut huiusmodi singularis cultus marialis cultui divino
            latriae — quo Verbo Incarnato quemadmodum et Patri ac Spi-
            ritui Sancto adoratio exhibetur — detrimento sit, ut potius illi
            quam maxime faveat. Variae igitur formae pietatis erga Dei ho-
20          minumque Matrem, quas Ecclesia, — intra limites sanae et or-
            thodoxae doctrinae pro temporum et locorum conditionibus et
            pro indole ingenioque fidelium —, approbavit, ad id spectant
            ut, dum Mater honoratur, Filius, in quo aeterno Patri compla-
            cuit omnem plenitudinem inhabitare (cf. Col. 1, 19), rite nosca-
25          tur, ametur, glorificetur eiusque mandata serventur; et sic per
            Christum, qui est «via et veritas et vita» (Io. 14, 6), homines
            ad Dei unius ac trini cognitionem supremamque adorationem per-
            ducantur.
                   Quam sanam, catholicam doctrinam Sacra Synodus consulto
30          fortiterque docet eodemque tempore admonet Episcopos, ut se-
            dulo invigilent theologis divinique verbi praeconibus, ut ab omni
            falsa veritatis superlatione, quemadmodum et a nimia mentis
            angustia, in singulari Dei parentis dignitate consideranda absti-
            neant.37
35                 Meminerint porro utriusque sexus fideles veram devotionem
            in quodam unius momenti affectu minime consistere, prorsus-
            que respuant omnem vanam credulitatem; e contra firmiter te-
            neant devotionem ex vera fide procedere, qua omnes adducimur
            ad imitationem virtutum illius beatissimae Virginis,38 quae fuit
40          «ancilla Domini» (Lc. 1, 38), humillima et oboedientissima, quae-
p. 97 [98]    que fidelissime servavit, ea «conferens in corde suo» (Lc. 2, 19),
            quaecumque ad Verbum Incarnatum pertinebant (cf. Lc. 2, 51),
            beata quia credidit (cf. Lc. 1, 45) salutata. Nihil enim materna
            propinquitas Mariae profuisset, «nisi felicius Christum corde
5           quam carne gestasset».39
                   Quo debito honore ac reverentia Matrem Domini et Salva-
            toris nostri ipsos quoque haud paucos fratres separatos, potissi-
            mum vero Orientales, — qui fervido quodam impulsu in Deipa-
            ram peculiari modo colendam feruntur40 — prosequi, magnum
10          Sacrae Synodo gaudium ac solatium affert.
                   Hinc manifesto patet perperam ac immerito exprobrari catho-
            licae Ecclesiae erga Deiparam cultum, tamquam si exinde aliquid
            ex cultu uni Deo ac Iesu Christo debito subduceretur.

                   6. [Maria Sanctissima Fautrix unitatis christianae]. Maria,
15          Mater et Virgo sanctissima, cum homines universos in Calvario
            habuerit materno cordi commendatos, vehementer cupit ut non
            modo illi qui uno donati sunt baptismate unoque Spiritu agun-
            tur,41 verum etiam illi qui se fuisse a Christo Iesu redemptos
            ignorant,42 una eademque, tum cum divino Salvatore tum inter
20          se ipsos, fide et caritate cohaereant. Quapropter S. Synodus certa
            spe ac fiducia nititur fore ut haec Mater Dei hominumque, — quae
            intercessit (cf. Io. 2, 3 ) ut Verbum Incarnatum primum si-
            gnum operaretur in Cana Galileae, ex quo crediderunt in eum
            discipuli eius (cf. Io. 2, 11), atque nuper ortae Ecclesiae ad-
25          stitit,43 — patrocinio suo a Deo impetret ut tandem aliquando
            omnes in eumdem gregem sub uno Pastore conveniant (cf. Io.
            10, 16).44 Quamobrem omnes prorsus christifideles hortatur,
            ut preces supplicationesque ad hanc Fautricem unitatis,45 atque
            Adiutricem Christianorum, instanter effundant, ut, ipsa interce-
30          dente, divinus eius Filius cunctas familias Gentium, et praepri-
            mis illos qui christiano nomine gloriantur, in unum Dei popu-
            lum congreget, qui Christi Vicarium in terris, beati Petri Suc-
            cessorem, — quem in Ephesina Synodo, ubi sollemniter dogma
            maternitatis divinae sancitum fuit, unanimi plausu Patres «Cu-
35          stodem fidei» merito consalutarunt,46 — tamquam communem
            Patrem amanter agnoscat.